Koraïs, le philosophe grec, a dit un jour : « Un État qui n'a pas l'éducation pour base est comme un bâtiment construit sur le sable. »
Je suis d'accord avec lui et j'ajouterais que le système éducatif d'un pays reflète ses développements idéologiques, politiques et socio-économiques au fil du temps. La Grèce est l'un des rares pays au monde à offrir à ses citoyens un enseignement supérieur public gratuit. Par conséquent, la plupart des jeunes obtiennent un diplôme de bachelor. Cependant, les récents changements politiques et économiques montrent que cette situation pourrait changer. Par conséquent, la plupart des jeunes obtiennent un diplôme de bachelor. Cependant, les récents changements politiques et économiques montrent que cette situation pourrait changer.

De 2013 à 2020, une série de mesures gouvernementales a conduit à la fermeture progressive de tous les établissements publics d'enseignement technique en Grèce. En 2021, une nouvelle loi a été adoptée qui semble avoir pour objectif ultime de réduire le nombre d'admissions dans les universités publiques et de les sous-financer encore plus, tout en renforçant les intérêts privés.

Jusqu'à présent, l'admission dans les universités publiques dépendait des notes obtenues par les étudiants aux examens panhelléniques, ainsi que des places disponibles dans chaque université. Le nouveau projet de loi ajoute des conditions supplémentaires pour que les candidats soient admis dans les universités publiques. Dans les trois années qui ont suivi son adoption, le projet de loi a eu pour résultat qu'environ 40 000 étudiants ont été exclus de l'enseignement supérieur public. Par conséquent, de nombreux étudiants ont été obligés de choisir des universités privées. En outre, ce projet de loi va conduire à la réduction des départements universitaires dans le pays, car tout département qui n'attire pas suffisamment d'étudiants doit être fermé ou réformé. Actuellement, le ministère de l'Éducation examine et prévoit la fermeture de plus de 50 des 430 départements universitaires.

Avec la hausse des universités privées, les universités publiques pourraient être forcées d'adopter les pratiques du secteur privé comme la réduction de la durée des cours, l'augmentation des frais de scolarité et la réduction des services aux étudiants à un prix abordable. Par exemple, en Grèce, les universités publiques ont toujours offert aux étudiants des repas, des logements et des espaces d'étude à des prix abordables. Cependant, en 2022, une nouvelle loi a transféré plusieurs actifs publics de deux établissements de premier plan à des intérêts privés, faisant courir un risque de fermeture à leurs services d'aide aux étudiants. La Grèce est un pays qui a connu récemment une crise économique de presque dix ans, de 2009 à 2018. Avant même de se rétablir complètement, ses citoyens ont été frappés par la récession économique mondiale de 2020. La plupart d'entre eux n'ont donc pas les moyens de payer les frais de scolarité privée de leurs enfants.

La Grèce n'est cependant pas un cas unique. La privatisation de l'éducation a été largement adoptée par les gouvernements partout au monde. Si elle peut rendre les établissements plus compétitifs, elle fait de l'éducation un produit commercial plutôt qu'un bien social. Cela peut conduire à se concentrer sur des résultats mesurables au détriment du développement émotionnel et social des élèves. Les frais de scolarité élevés limitent également l'accès des étudiants les plus pauvres, renforçant ainsi les inégalités sociales. Malgré les défis récents, les tentatives de privatisation sont fortement critiquées par la plupart des étudiants, des professeurs et des citoyens grecs. En plaidant pour une éducation publique accessible et de qualité, ils offrent l'espoir d'un avenir meilleur. 

Traduit par : Ingrid Inkindi Dusenge 
Revisé par : Asmae Maataoui

Texte original :

Ο Κοραής, της έλληνας φιλόσοφος, κάποτε είπε: “Πολιτεία που δεν έχει σαν βάση της την παιδεία, είναι οικοδομή πάνω στην άμμο”. Θα συμφωνήσω με αυτό και της θα συμπληρώσω ότι το εκπαιδευτικό σύστημα κάθε χώρας αντικατοπτρίζει της ιδεολογικές, πολιτικές, και κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις της στο πέρασμα του χρόνου. Η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες στον κόσμο που παρέχει στους πολίτες της δωρεάν δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση. Κατέχει επίσης μία από τις υψηλότερες θέσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με απόφοιτους προπτυχιακών σπουδών. Ωστόσο, οι πρόσφατες πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις υποδεικνύουν ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να αλλάξει.

Από το 2013 έως το 2020, μια σειρά κυβερνητικών μέτρων οδήγησε στο σταδιακό κλείσιμο όλων των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας. Tο 2021, ψηφίζεται νέος νόμος, που φαίνεται να έχει ως απώτερο σκοπό την μείωση του αριθμού εισακτέων στα δημόσια πανεπιστήμια, και την περαιτέρω υπο-χρηματοδότηση τους, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τα ιδιωτικά ιδρύματα και συμφέροντα.  Πιο συγκεκριμένα, μέχρι πρόσφατα, η εισαγωγή φοιτητών στα δημόσια Πανεπιστήμια εξαρτιόταν από τη βαθμολογία τους στις Πανελλαδικές εξετάσεις, καθώς και από τις διαθέσιμες θέσεις κάθε ανώτερου ιδρύματος. Το νέο νομοσχέδιο προσθέτει επιπλέον απαιτήσεις στους εξεταζόμενους, προκειμένου να γίνουν δεκτοί στα δημόσια Πανεπιστήμια. Στα τρία χρόνια εφαρμογής του, το νομοσχέδιο αυτό είχε ως αποτέλεσμα περίπου 40.000 φοιτητές να μείνουν εκτός δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ωθώντας πολλούς από αυτούς να εγγραφούν σε ιδιωτικά κολέγια. Επιπρόσθετα, το νομοσχέδιο αυτό πρόκειται να οδηγήσει στη μείωση των πανεπιστημιακών τμημάτων της χώρας, καθώς κάθε τμήμα που δεν προσελκύει αρκετούς φοιτητές πρέπει να κλείσει ή να αναμορφωθεί. Αυτή τη στιγμή, περισσότερα από 50 πανεπιστημιακά τμήματα, από τα 430 συνολικά, βρίσκονται υπό διερεύνηση από το Υπουργείο Παιδείας και πιθανώς θα κλείσουν.

Με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, τα δημόσια θα ωθηθούν να υιοθετήσουν πρακτικές του ιδιωτικού τομέα, όπως μικρότερη διάρκεια σπουδών, αυξημένα δίδακτρα και μειωμένες δωρεάν φοιτητικές υπηρεσίες. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, τα δημόσια πανεπιστήμια πάντοτε στήριζαν τους φοιτητές με την παροχή γευμάτων, διαμονής, και χώρων διαβάσματος. Ωστόσο, το 2022, νέος νόμος μεταβιβάζει αρκετές δημόσιες περιουσίες δύο ανώτερων ιδρυμάτων σε ιδιωτικά συμφέροντα, θέτοντας έτσι αυτές τις υπηρεσίες σε κίνδυνο να κλείσουν. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που πρόσφατα βγήκε από μια οικονομική κρίση που κράτησε σχεδόν 10 χρόνια, από το 2009 έως το 2018. Πριν από την οικονομική της ανάκαμψη, οι πολίτες της βιώνουν ήδη τις αρνητικές επιπτώσεις της Παγκόσμιας Οικονομικής Ύφεσης του 2020. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να καλύψουν ιδιωτικά δίδακτρα για τα παιδιά τους.

Όμως η Ελλάδα δεν είναι μια μοναδική περίπτωση. Η ιδιωτικοποίηση στην εκπαίδευση έχει υιοθετηθεί ευρέως από πολλές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο. Ενώ μπορεί να κάνει τα πανεπιστημιακά ιδρύματα πιο ανταγωνιστικά, μετατρέπει την εκπαίδευση από κοινωνικό αγαθό, σε εμπορικό προϊόν. -Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες επικεντρώνονται κυρίως στην επίτευξη μετρήσιμων αποτελεσμάτων, συχνά παραβλέποντας τη συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των μαθητών. -Τα εξαιρετικά υψηλά δίδακτρα καθιστούν δύσκολη την πρόσβαση των φτωχότερων φοιτητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, διευρύνοντας έτσι τις κοινωνικές ανισότητες. Παρά τις πρόσφατες προκλήσεις, κάθε προσπάθεια ιδιωτικοποίησης συναντά πολλές αντιδράσεις από την πλειοψηφία των Ελλήνων φοιτητών, εκπαιδευτικών και πολιτών.  Αγωνιζόμενοι για την υπεράσπιση της προσβάσιμης, και ποιοτικής δημόσιας εκπαίδευσης, προσφέρουν ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.